Een snelweg aanleggen, een reeks gebouwen slopen of je huis verbouwen; het zijn allemaal activiteiten die mogelijk beschermde planten en dieren in gevaar brengen. Omdat iedereen in Nederland zich aan de Flora- en faunawet moet houden, ben je verplicht te kijken of beschermde flora en fauna te lijden hebben onder jouw ingreep. Maar wanneer moet je nou precies een quickscan laten doen? En door wie? En wat als er inderdaad beschermde planten of dieren zitten?
Wanneer doe je een quickscan flora en fauna?
De flora en fauna quickscan vindt plaats bij grote en kleine ruimtelijke ingrepen in en om het huis, bedrijfspanden of in de openbare ruimte. Denk bijvoorbeeld aan:
- het (ver)bouwen van een woning, schuur, kantoor of ander gebouw;
- de sloop van een huis, schuur, kantoor of ander gebouw;
- het kappen van bomen, weghalen van struiken of verwijderen van takken uit bomen;
- de aanleg van een terras, op- of inrit;
- de aanleg van een (snel)weg
- het aanleggen of juist dempen van een sloot, greppel, poel of vijver;
- het bijhouden/beheren van openbaar groen (bijv. bermen, plantsoenen en oevers)
Daarnaast wordt bijvoorbeeld ook bij de organisatie van een (buiten)evenement gekeken naar de consequenties van het evenement op flora en fauna in de omgeving. Ook dan wordt de quickscan flora en fauna geregeld uitgevoerd.
De checklist is dus eigenlijk heel simpel: voer je een ruimtelijke ingreep en kun je niet met zekerheid uitsluiten of er beschermde plant- en diersoorten hinder ondervinden van die ingreep? Dan dien je een quickscan flora en fauna uit te voeren.
Hoe weet je als particulier of er rond je huis beschermde plant- en diersoorten zitten?
Door de Flora- en faunawet beschermde planten en dieren kunnen rondom elk gebouw voorkomen. Je weet dan ook nooit helemaal zeker of er beschermde soorten om je huis zitten. Als je hier echt zekerheid over wilt, kun je een ecologisch adviesbureau inschakelen om een quickscan of uitgebreid onderzoek te laten doen.
Tegelijkertijd volstaat het bij hele kleine ingrepen (zoals het knippen van boomtakken of het verwijderen van een struik in de tuin) om zelf de ogen en oren goed open te houden en op een aantal dingen te letten:
- Controleer voor de kap van een boom in de tuin of deze boom gaten, holtes of takkennesten heeft. Zo nee, dan is de kans op het overtreden van de Flora- en faunawet klein. Als je voor de kap van een boom een specht in de boom ziet vliegen en is het op dat moment broedseizoen, dan is het kappen van die boom verboden. Ook als de boom onderdeel is van een bomenrij of boomwal, kun je de boom beter niet meteen kappen. De boom kan onderdeel zijn van een vliegroute van vleermuizen en deze mag je niet zomaar onderbreken.
- Controleer voor het dempen van een enkele sloot of vijver of er vissen of kikkers in zitten. Bij aanwezigheid van vissen en/of kikkers mag je de vijver of sloot niet zomaar dempen, maar moet je een deskundige partij inschakelen.
- Eigenlijk zijn dit de enige twee ingrepen waarbij je met je eigen waarneming een redelijk goed besluit kunt nemen. Wil je sloop- of reparatiewerkzaamheden uitvoeren aan je huis, dan is het bijvoorbeeld al veel moeilijker om zelf te bepalen of de Flora- en faunawet in het geding komt.
Dit komt met name omdat vleermuizen moeilijk te zien zijn voor ons als leken. Daarom kun je bij gevel- of dakwerkzaamheden beter een deskundige inschakelen die onderzoekt of er vleermuizen in het pand aanwezig zijn. Over het algemeen geldt: hoe ouder het gebouw en hoe dichter bij het groen, des te groter de kans dat er vleermuizen in het pand huizen. Om zeker te weten dat je niet handelt in strijd met de Flora- en faunawet, is de uitvoer van een quickscan in dit geval de beste oplossing.
Wat als er aanvullend onderzoek nodig is?
Het kan zijn dat een ecologisch adviesbureau naar aanleiding van de resultaten uit de quickscan flora en fauna adviseert om aanvullend onderzoek te doen. Dit gebeurt alleen wanneer de deskundigen een of meerdere matig of streng beschermde plant-of diersoorten vinden of verwachten te vinden.
Op zogenoemde ‘tabel 1-soorten’ wordt bij ruimtelijke ingrepen altijd automatisch vrijstelling gegeven. Bij ‘tabel 2’ en ‘tabel 3’-soorten geldt dat niet. Daar kun je in bepaalde gevallen vrijstelling krijgen, mits je je aan de Gedragscode houdt. In andere situaties kun je geen vrijstelling krijgen en kun je enkel een ontheffingsaanvraag doen. Die ontheffing wordt overigens vrijwel uitsluitend verleend als je bij de uitvoer van de werkzaamheden begeleiding krijgt van een ecologisch bureau.
Ecologische adviesbureaus voeren doorgaans niet alleen quickscans uit, maar kunnen je ook helpen met de eventuele vervolgstappen om je project te realiseren. Ze kunnen je bijvoorbeeld helpen met een ontheffingsaanvraag en het maken van een mitigatieplan of ecologisch werkprotocol.
Dit artikel word je aangeboden door Ecologisch adviesbureau Ecoresult.
