Denk aan het hoogste gebouw dat je ooit hebt gezien. Was het het Empire State Building? Misschien was het de Shanghai Tower. Heb je je ooit afgevraagd hoe mensen zulke hoge gebouwen bouwen? Bedenk hoe hoog ze zware balken en enorme ruiten moeten verplaatsen. Hoe krijgen ze al die bouwmaterialen zo ver omhoog? En waar moet je beginnen om een kraan te huren?
Als je ooit hebt gezien hoe een gebouw in elkaar gezet wordt, weet je dat het met een hijskraan is gedaan. Deze hoge machines worden gebruikt om al die zware bouwdelen hoog de lucht in te hijsen. In veel grote steden maken kranen net zo goed deel uit van de skyline als hoge gebouwen zelf. Maar hoe werken ze?
Torenkranen
Kranen zijn te vinden op bouwplaatsen over de hele wereld. Bezoek een bouwplaats waar ze een hoge toren bouwen, en je zult waarschijnlijk een torenkraan vinden. Torenkranen blijven op één plek staan en tillen grote lasten naar grote hoogte. Zonder hen zou het erg moeilijk zijn om zware bouwmaterialen en apparatuur op te tillen. Betonnen en stalen balken zijn veel te zwaar voor bouwvakkers om trappen op te tillen. In plaats daarvan laden ze deze objecten op een kraan en zetten ze voorzichtig op hun plaats.
Hoe een hijskraan in elkaar zit
Het hoge deel van de kraan dat in de lucht steekt, wordt de mast genoemd. Het lijkt een beetje op de mast op een schip! Maar in plaats van een vlag of zeil heft deze mast bouwmaterialen op. Om dit te doen, moet het worden ondersteund door een grote, zware basis. De mast van een torenkraan is bijvoorbeeld meestal vastgeschroefd aan een groot betonnen platform dat wel 180.000 kilo kan wegen!
Bovenaan de mast vind je een tandwiel en motor waarmee de kraan kan draaien. Je vindt er ook de werkarm, de machine arm en de bestuurderscabine. De werkende arm wordt de giek genoemd. Het is lang en horizontaal. De giek maakt gebruik van een trolley om de lading te helpen dragen. De machine arm is korter dan de giek. Het bevat de motoren van de kraan, samen met grote betonnen contragewichten die helpen de last in evenwicht te houden. Ten slotte bevat de bestuurderscabine de elektronische bedieningselementen die worden gebruikt om de kraan te bedienen.
Hoe hijskranen voorwerpen optillen
Kranen combineren eenvoudige machines om extreem zware voorwerpen op te tillen. Bij kranen wordt de balk van de kraan gebalanceerd op een punt, het draaipunt genoemd. Hierdoor kan hij met een relatief kleine kracht zware voorwerpen optillen. Op deze manier fungeert de balk van de kraan als een eenvoudige hefboom. Kranen maken ook gebruik van de katrol, een andere eenvoudige machine. Torenkranen hebben vaak meer dan één katrol. Dit helpt het zijn kracht te vermenigvuldigen om zware voorwerpen op te tillen.
Een bouwplaats moet wel altijd schoon blijven. Door alle vakmannen duidelijke taken aan te wijzen en werkgebieden af te spreken blijft de werkplek overzichtelijk en geordend. Transportbanden helpen het puin te ruimen of juist goederen aan te leveren.
Met behulp van de wetenschappelijke principes achter eenvoudige machines, zoals de hefboom en de katrol, kunnen kranen kleinere krachten vermenigvuldigen om zware lasten naar grote hoogten te tillen. Hoe zwaar? Het is niet ongebruikelijk dat grote kranen lasten van maar dan 18.000 kilo tillen! Met de hijskranen worden jouw projecten dus een stuk makkelijker gemaakt, doe wel altijd voorzichtig om ongelukken te voorkomen!