Het Nederlandse spoornet wordt alsmaar veiliger. Sterker nog: uit het jaarverslag Spoorveiligheid blijkt dat het spoor in Nederland een van de veiligste van heel Europa is. In 2022 waren er minder ongelukken dan in de jaren ervoor. Hoewel er nog steeds een aantal zware ongevallen hebben plaatsgevonden, is het een trend waar we met oog op veiligheid erg blij van worden.
Toch is en blijft het belangrijk dat de overheid stappen blijft zetten om de veiligheid rondom het spoor te verbeteren. Het liefst is die veiligheid 100% en gebeuren er helemaal geen ongelukken en ongevallen meer. In dit artikel vertellen we je er meer over en zoomen we in op maatregelen die getroffen kunnen worden om de veiligheid te verhogen.
Huidige situatie van veiligheid van Europees spoornet
Het gaat in verhouding al jaren goed met de veiligheid van het Nederlandse spoor. We maken massaal gebruik van diverse maatregelen zoals het plaatsen van een veiligheidshek op de daarvoor bestemde plekken en het investeren in veiligheidstrainingen onder personeel om zo de veiligheid te verhogen. Naast Nederland zijn er andere landen in Europa die goed scoren op het gebied van spoorveiligheid. Zo blijkt uit internationale studie dat er in Zwitserland en het Verenigd Koninkrijk ook weinig ernstige ongevallen op het spoor zijn. Hierbij moet je denken aan treinbotsingen, ontsporingen, incidenten met brand en ongelukken op overwegen.
Samen met Zwitserse en Britse spoorwegen kent Nederland relatief weinig van dit soort ongelukken. Kijken we naar Europese landen waar veel ongevallen gebeuren, dan zien we dat Letland en Litouwen de landen zijn waarbij de meeste ernstige ongevallen op en bij het spoor plaatsvinden. Ook gebeuren er in Griekenland in verhouding veel treinongelukken en -ongevallen, zoals dit ernstige treinongeluk vorig jaar waarbij maar liefst 57 mensen omkwamen. Het bleek de meest dodelijke treinramp te zijn in de geschiedenis van Griekenland. Ondanks deze feiten is reizen met de trein in Europa over het algemeen veilig, hoewel er dus grote verschillen te vinden zijn in landen onderling.
Minder ongelukken mogelijk door meer veiligheidshekken bij spoor
Er zijn verschillende maatregelen die landen kunnen treffen om het spoor veiliger te maken. Wat in ieder geval een must is, is het plaatsen van veiligheidshekken. Dit soort speciale hekken zijn een absolute must bij sporen om verschillende redenen. Denk bijvoorbeeld aan:
- Veiligheidshekken bij het spoornetwerk voorkomen dat mensen onbedoeld op het spoor terecht kunnen komen. Ze vormen namelijk een fysieke barrière voor voetgangers, fietsers en voertuigen, met name op plekken waar het niet helemaal duidelijk is hoe een overgang werkt. Het plaatsen van veiligheidshekken kan op die manier mensenlevens redden.
- Daarnaast zijn veiligheidshekken noodzakelijk met oog op het voorkomen van vandalisme rondom het spoor. Er wordt vandaag de dag nog steeds veel gestolen en kapot gemaakt op en langs spoorwegen. Dergelijk vandalisme kan direct invloed hebben op de veiligheid op het spoor. Daarom is het nodig om deze maatregelen te treffen.
- Wat eveneens van belang is met het oog op veiligheid is dat veiligheidshekken ervoor kunnen zorgen dat er minder dieren op het spoor terechtkomen. Er zijn nog te veel ongevallen, zoals aanrijdingen, die met (wilde) dieren te maken hebben. Om de algehele veiligheid rondom het spoor te verbeteren, zijn veiligheidshekken meer dan handig te noemen.
- Tot slot kunnen veiligheidshekken helpen bij het voorkomen van zelfdodingen op het spoornetwerk. Helaas is dat iets wat nog te vaak gebeurt. Door hekken te plaatsen, is de toegang tot het spoor minder toegankelijk waardoor het spoor minder eenvoudig gebruikt kan worden voor zelfdodingen. Dit kan de veiligheid van werknemers, voorbijgangers, machinisten en passagiers verbeteren.
Optimaliseer de veiligheid rondom het spoor door minder overwegen
Een ander punt waar kritisch naar gekeken moet worden, zijn overwegen waar wandelaars, fietsers en andere voorbijgangers. Dat zijn plekken waar men het spoor over moet steken om naar de andere kant te komen. Dit soort overwegen zorgen voor een verhoogd risico op veiligheidsincidenten op het spoor. In Nederland heeft ProRail het liefst helemaal geen overwegen meer, maar in de praktijk blijkt dat nog lastig te zijn. Hoewel ze het liefst overal tunnels en bruggen naar de overkant van het spoor zouden willen plaatsen, is dat bij veel wegen nog niet het geval. Het kost veel tijd, geld en energie om een operatie zoals deze uit te voeren.
Daarnaast moeten landen en spoorbedrijven actief blijven investeren in veiligheidstrainingen en bewustmakingscampagnes om de veiligheidscultuur binnen deze sector te versterken. Het ernstige ongeval in Griekenland waar we het eerder in dit artikel over hadden, is gebeurd door een menselijke fout. De machinist had een fout gemaakt met de wissels, waardoor er twee treinen op één spoor reden, waarna de botsing plaatsvond. Het verminderen en voorkomen van menselijke fouten zorgt voor een verhoogde veiligheid op het spoor, waar dan ook in Europa. Kortom: hoewel spoorveiligheid in Europa over het algemeen oké is, zijn er nog steeds uitdagingen die moeten worden aangepakt om de veiligheid te verbeteren.